Ως αυθαίρετα νοούνται όλες οι κατασκευές ή/και οι χρήσεις, που έχουν συντελεστεί χωρίς οικοδομική άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή κατά παράβαση των ισχυουσών πολεοδομικών διατάξεων ή με βάση άδεια που ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε.
Η τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών ή/και χρήσεων αφορά σε όσες έχουν υλοποιηθεί έως και 28/07/2011 και εκπονείται με την υπαγωγή στον Ν.4495/2017. Ανάλογα με την κατηγοριοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών ή/και χρήσεων δύναται, είτε να εξαιρεθούν οριστικά από την κατεδάφιση (κατηγορίες 1 - 4), είτε να ανασταλλεί για 30 χρόνια η κατεδάφιση και η επιβολή κυρώσεων σε αυτές (κατηγορία 5).
Τα στάδια της τακτοποίησης είναι:
- προέλεγχος της πολεοδομικής κατάστασης του ακινήτου
- αυτοψία μηχανικού στο ακίνητο και αποτύπωση αυτού
- εντοπισμός αυθαίρετων κατασκευών ή/και χρήσεων και σχεδιάση αυτών
- εκπόνηση απαιτούμενων μελετών
- υπαγωγή στον Ν.4495/2017
- πληρωμή των απαιτούμενων τελών και προστίμων
- έκδοση βεβαιώσεων μηχανικού
- παράδοση πλήρους φακέλου του ακινήτου στον αιτούντα
Με την περαίωση της υπαγωγής και την πληρωμή τουλάχιστον του 30% του προστίμου μπορεί να πραγματοποιηθεί μεταβίβαση ή σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων στο ακίνητο.
Σημείωση: στις παρακάτω ειδικές ομάδες πληθυσμού εφαρμόζονται μειωμένα πρόστιμα
- Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω
- Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω
- Παλιννοστούντες ομογενείς
- Πολύτεκνοι (αφορά μόνο στην κύρια κατοικία τους)
- Τρίτεκνοι
- Μακροχρόνια άνεργοι
- Δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος